Prevene Timoroan Hosi Vitima Trafiku Humanu, IOM Prontu Hamutuk Governu Proteje Timoroan

DILI, www.news-viptv.com – Hodi prevene Timoroan sira ne’ebe ba rai liur labele sai vitima trafiku humanu nian, Organizasoens Nasoens Unidas ba assuntu Migrasaun, IOM pronto hamutuk ho Governu Timor-Leste proteje Timoroan sira iha rai liur.

Xefi Misaun IOM iha Timor-Leste Ihma Shareef iha nia hasoru malu ho xefi estadu informa katak sira diskute asuntu protesaun Timor-oan sira iha rai-li’ur.

“Hanesan ita hatene, iha Timoroan barak ne’ebé hela iha rai-li’ur no Prezidente servisu besik liu ho IOM hodi komprende saida mak ita hasoru no oinsá mak ita bele apoia Timor-Leste iha asuntu balun ne’e. Iha kestaun sira kona-ba Timor-oan sira ne’ebé ba rai-li’ur la regulár. Iha kestaun kona-ba tráfiku umanu iha Timor-Leste no mós kontra-bandu iha Timor-Leste. Tanba ne’e, ha’u-nia onra mak bele fó informasaun ba Prezidente kona-ba medida balun ne’ebé ita bele diskute ho governu kona-ba oinsá atu proteje Timor-oan sira iha rai-li’ur,” dehan Ihma Shareef ba jornalista sira, Sexta (16/2/2024), iha Palasiu Prezidensial, Dili.

Rekonese Timoroan sira barak ba rai liur hodi sai traballador, IOM fo hanoin nafatin atu Timoroan sira tenki kuidadu aan no tenki ho maneira seguru, legal no labele fiar ba promesa sira ne’ebe bele estraga aan rasik.

“Ami hatene katak iha Timoroan barak ne’ebé hakarak ba rai-li’ur atu buka servisu no oportunidade di’ak liu. Buat ne’ebé ami hakarak asegura mak ami-nia mensajen ba Timoroan hotu mak atu dehan katak bainhira imi ba rai-li’ur, atu asegura katak imi iha informasaun ne’ebé loos, atu asegura katak imi halo ida-ne’e ho maneira legál, la’ós atu fiar duni promesa boot sira, asegura katak imi halo buat sira-ne’e liuhusi prosesu ne’ebé loos,” hateten xefi misaun IOM ne’e hodi apela nafatin ba Timoroan sira katak, “Ami mós enkoraja ba Timoroan sira ne’ebe hakarak ba rai liur ami hakarak asegura katak Timoroan sira halo ida-ne’e regulár no seguru”.

Maski sedauk iha numeru kazu bo’ot ne’ebe Timoroan sai vitima ba trafiku humanu, maibe IOM iha ona numeru ba Timoroan sira ne’ebe sai duni vitima ba trafiku humanu nian.

“Ita iha númeru kazu sira. Maibé, ida-ne’e hanesan informasaun konfidensiál. Tanba ne’e, ami la fahe informasaun kona-ba vítima sira ba média. Ami servisu besik ho PNTL, Ministeriu Justisa, no mós ho Ministeriu Interior no ami koko atu suporta hodi fó konsellu polítika no orientasaun. Timor-Leste adopta ona matadalan ba identifikasaun vítima hodi suporta Timor-oan sira iha rai-li’ur. Maibe liu fali governu, tanba imi hotu iha ne’e ohin loron iha média, saida mak ami mós hakarak enkoraja no hasa’e konsiénsia ba foin-sa’e Timoroan sira liuliu,” nia hateten.

Nia mos esklarese, se ema ruma iha pergunta ou deskonfia katak bele hetan tráfiku iha rai-li’ur, atu asegura katak bele kontaktu Timor-Leste nia embaixada ne’ebé besik liu ka Ministeriu Negosius Estranjeirus ka Ministeriu Interior hodi bele suporta ou ajuda iha rai-li’ur.

“Ida ne’e importante tebes, no governu halo ona serbisu barak kona-ba asuntu ida-ne’e, maibé importante mós hanesan ema ida-idak ne’ebé ba rai-li’ur atu hetan servisu, buka oportunidade di’ak liu, atu ita bele halo ida-ne’e ho maneira ne’ebé seguru no mós legal,” hateten Ihma Shareef.