banner 1000x250

PR Ramos-Horta Simu Enviadu Espesial ONU ba Seguransa Rodoviária

  • Share
Prezidente Republika (PR), Jose Ramos-Horta ho Sekretariu-Jerál Nasoins Unidas (ONU) nian Enviadu Espesiál ba Seguransa Rodoviária, Jean Todt, wainhira koalia ba jornalista iha Palásiu Prezidensiál Nicolau Lobato, Kinta (8/02/2024). Foto: Media PR
banner 728x90

DILI, www.news-viptv.com – Prezidente Republika (PR), Jose Ramos-Horta simu vizita Sekretariu-Jerál Nasoins Unidas (ONU) nian Enviadu Espesiál ba Seguransa Rodoviária, Jean Todt, iha Palásiu Prezidensiál Nicolau Lobato, Kinta (8/02/2024).

Iha inkontru ne’e, xefi estadu no enviadu espesial ONU ba Seguransa Rodoviaria hodi diskute kona-ba importánsia seguransa Rodoviária iha Timor-Leste.

banner 1000x250

“Mate no kanek tanba tráfiku iha estrada nafatin sai hanesan dezafiu boot ida ba saúde no dezenvolvimentu globál. Akontesimentu tráfiku estrada nian mak oho labarik no foin-sa’e sira ho idade tinan 5 to’o 29 no kauza mate ba da-12 iha mundu tomak,” hakerek komunikadu imprensa ne’ebe publika hosi Gabinete Media Presidensia Republika.

Tuir Organizasaun Mundiál Saúde foun (OMS) Relatóriu estatutu globál kona-ba seguransa rodoviária 2023, hateten katak 28% husi fatál tráfiku estrada hotu-hotu akontese iha Sudeste Aziátiku, reprezenta númeru absoluta, númeru fatál mundiál ne’ebé aas liu iha estrada. Rejiaun ne’e relata katak ema na’in 16.1 mate kada populasaun na’in 100.000 tanba dezastre tráfiku estrada, to’o dala tolu aas liu husi média Europeia 5/100,000 (OMS 2023). Tuir Organizasaun Mundiál Saúde nian, mortalidade iha Timor-Leste maka 12 husi ema na’in 100,000 (OMS 2023). Karik iha 25% husi fatál tráfiku estrada iha nasaun ne’e dezde tinan 2018 (OMS, 2023), estrada aat reprezenta kauza prinsipál ida ba fatál sira iha nasaun ne’e, liuliu entre jerasaun foin-sa’e no mane sira (OMS, 2019).

Enviadu Espesiál ONU nian vizita Timor-Leste atu halo advokasia ba implementasaun efetiva husi Planu Globál ba Dekade Asaun Seguransa Rodoviária nian 2021-2023, ne’ebé ho objetivu atu hamenus númeru vítima sira iha estrada to’o 2030.

Enviadu Espesiál ONU nian, Jean Todt hateten katak “Maski la’o ba oin iha rejiaun ne’e, estrada sira-ne’e sei sai nafatin oho-na’in prinsipál ba labarik sira iha mundu tomak, tanba ne’e mak tempu atu atua hodi proteje ema vulneravel sira iha estrada. Ba Timor-Leste, ha’u-nia knaar nu’udar Sekretáriu Jerál ONU nian ba Enviadu Espesiál ba Seguransa Estrada mak atu apoia Prezidente J. Ramos-Horta, governu no parte interesada sira iha sira-nia servisu atu harii estrada sira ne’ebé seguru no sustentavel ba ema hotu.”

Iha dekade liu ba, Timor-Leste fó prioridade atu hadi’a rede estrada nasionál no aumenta númeru kondutór sira ne’ebé hetan lisensa legál liu husi sentru teste sira atu hadi’a koñesimentu kona-ba regra estrada nian. Kampaña sensibilizasaun públiku kona-ba seguransa rodoviária mós habelar ona, kestaun sira hanesan halai kareta/motor ho kondisaun lanu, halai kareta/motor ho velosidade aas no seguransa ba ema la’o ain sira.

PR Ramos-Horta, ho ninia dedikasaun ne’ebé boot tebes ba povu Timor-Leste nia moris-di’ak, hateten importánsia hodi hasa’e padraun seguransa estrada no infraestrutura sira hodi hamenus asidente sira.

“Timor-Leste halo ona progresu importante iha seguransa rodoviária, maibé servisu barak sei kontinua. Asegura seguransa estrada nian mak ita-nia responsabilidade ne’ebé fahe ba malu. Liu husi hadi’a padraun seguransa rodoviária, infraestrutura, konsiénsia públiku, edukasaun, no implementasaun tráfiku, hamutuk ita bele konstrui kondusaun ida ne’ebé seguru hodi proteje ema hotu iha Timor-Leste,” dehan Prezidente Ramos-Horta.

Xefi estadu no Enviadu Espesiál diskute kona-ba oportunidade atu hametin seguransa estrada liu husi lejislasaun, edukasaun no kooperasaun ho inisiativa rejionál no globál sira. Prezidente Ramos-Horta subliña importánsia hodi envolve parte-interesada oin-oin, inklui governu, sosiedade sivíl no parseiru internasionál sira, atu alkansa rezultadu sustentavel no impaktu sira iha seguransa rodoviária no rekoñese importánsia husi parseria públiku-privadu sira hodi habelar kampaña no inisiativa seguransa rodoviária ne’ebé lori mudansa pozitivu iha nasaun laran tomak.

  • Share

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!