banner 1000x250

Coronavirus hadi’a abilidade atu rezolve moras infesiozu sira iha Timor-Leste

  • Share
Offisial laboratorium nasional halao hela servisu. Foto: Menzies
banner 728x90

DILI, www.news-viptv.com – Expansaun rápida husi Timor-Leste nia abilidade laboratóriu nian durante pandémia COVID-19 prepara di’ak liu tán nasaun ne’e atu responde ba moras infesiozu iha futuru.

banner 1000x250

Komunikadu imprensa ne´ebe redasaun simu hosi Menzies Timor-Leste, informa katak kolaborasaun ida entre Ministériu Saúde Timor-Leste no Menzies School of Health Research (apoiu husi Governu Australia) ne’ebé signifika katak nasaun ne’e agora iha ona rekursu laboratóriu barak no forsa traballu ne’ebé treinadu. Melloramentu hirak ne’e bele ajuda Timor-Leste atu responde ba moras infesiozu prevalente sira seluk hanesan malária, tuberkuloze no HIV.

Staff Laboratoriu Nasional Saude wainhira halo servisu ba test swab. Photo: VIPTV

Artigu foun ida ne’ebé publika iha The Lancet Regional Health – South East Asia, hatudu oinsá parseiru internasionál sira apoiu Timor-Leste atu hasa’e ninia abilidade teste diagnóstiku nian durante pandémia. Ida ne’e haree katak teste COVID-19 hamutuk 200,000 liu mak kompleta ona no 22,500 liu mak hetan kazu pozitivu deteta ho loloos iha fulan Fevereiru 2022.

Mikrobiolojista no autór prinsipál Menzies Timor-Leste nian, Nevio Sarmento, hateten katak haluan kapasidade husi Laboratóriu Nasional Saúde – Laboratóriu Diagnóstiku Molekular (NHL-MDL) hodi halo teste ba COVID-19 nu’udar komponente importante ida ba resposta pandémia Timor-Leste nian.

“Menzies servisu hamutuk ho NHL-MDL hodi fornese ekipamentu no rekursu ba teste diagnóstiku, habelar kapasidade laboratóriu nian no mós kapasitasaun ba sientista sira ho rápidu hodi hala’o teste,” dehan Sarmento.

Nia hatutan, “Pasu hirak ne’e importante tebes atu hadi’a teste iha Dili no atu implementa sentru teste satelite iha Timor-Leste laran tomak. Iha piku pandémia nian, Menzies apoiu ona NHL-MDL hodi halo teste hamutuk 2,000 kada loron. Teste eskala boot ne’e fornese dadus populasaun krusial ne’ebe ajuda medidas saúde públika nian. Ne’e husik hela legadu duradu ba nasaun, ne’ebé agora iha kapasidade atu uza vijilánsia laboratóriu hodi rezolve moras infesiozu sira seluk.”

Co-Líder ba Projetu Menzies Timor-Leste nian, Profesor Asosiadu Joshua Francis, hateten katak maske pandémia ne’e iha inísiu sai hanesan ameasa boot ba progresu Timor-Leste nian, apoiu lokál no internasionál sira asegura katak ida ne’e mós hanesan oportunidade ida atu hadi’a teste no kuidadu saúde nian.

“Pandemia ne’e fó opportunidade mai ami atu aprende hamutuk kona-ba oinsá atu hatán ba moras infesiozu sira nia surtu iha Timor-Leste, iha ne’ebé uza vijilánsia laboratóriu hodi informa kona-ba kuidadu klínika no mós polítika saúde públika nian,” hateten Profesor Francis.

“Husi programa investimentu pre-pandémiku ne’ebé la’o hela mak hametin sistema laboratóriu sira, ne’e fornese fundasaun ida ne’ebé metin hodi habelar lalais kapasidade teste ba COVID-19 nian.”

Menzies kontinua servisu hamutuk ho Governu Timor-Leste no Ministériu Saúde hodi hametin sistema saúde sira hodi responde ba moras infesiozu sira iha Timor-Leste, iha parseria ho Governu Australia, Fleming Fund ne’ebé fasilita husi Mott MacDonald Group no Organizasaun Mundial Saúde.

Lee dokumentu ne’e kompletu iha: https://doi.org/10.1016/j.lansea.2023.100150

  • Share

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!