DILI, www.news-viptv.com – Hare’e ba tetu Orsamentu Jeral Estadu (OJE) tinan 2026 laiha orsamentu ba transferensia publika, Sekretaria Estadu Igualidade (SEI) aprezenta osan addisional USUS$ 350,000 ba transferensia publika hodi halo atividade ba programa empoderamentu ba feto politika no mos iha ekonomia.
“Husi tinan ne’e husi tetu ne’ebe mak iha Ministeriu Finansa la fo’o transferensia publika, tamba ne’e husi pedidu addisional husu atu nafatin mantein transferensia publika iha ami nia orsamentu par hodi halo atividade sira ne’ebe mak hanesan empoderamentu ba feto politika nomos iha ekonomia,” dehan Sekretaria Estadu Igualidade, Elvina Sousa Carvalho ba jornalista sira hafoin aprezenta OJE iha Komisaun Revisaun Orsamentu (KRO), Kuarta (13/8/2025), iha Edifisiu Ministeriu Finansas, Aitarak Laran, Dili.
Pakote Tetu Orsamentu ne’ebé SEI simu husi Ministériu Finansas ba tinan 2026 hamutuk totál US$1,155,830.00 hodi fahe ba iha kategoria 2 mak hanesan Saláriu no Vensimentus: US$618,646.00 no Bens no Servisu Korrentes: US$537,184.00 ne’ebé sei aloka ba iha Programa 2, Sub Programa 9 no Atividades 20 iha tinan 2026.
“Hare ba iha ami nia despeza anual ne’ebe mak iha,ami hanoin tetu inisial ne’ebe mak fo labele to par hodi kobre ami nia atividade prinsipal sira, tamba ne’e mak ami sei halo fali proposta adisional ba US$ 1,200 par hodi bele kobre ami nia atividade prinsipal sira ba tinan 2026,” dehan sekretaria estadu ne’e.
Orsamentu ne’ebé SEI prevé sei sustenta mákina Estadu SEI nian hodi realiza programa no atividade hotu iha tinan 2026 ba iha promosaun igualdade jéneru no inkluzaun sosiál ne’ebé sei foku ba iha formasaun no palestra, sosializasaun, semináriu no kampaña sira ba iha Prevensaun Violénsia Bazeia ba Jéneru; Abordajen Integrada Jéneru iha Polítika, Lei, Progama no Orsamentu Estadu; Habiit Ekonómika Feto; no Hasa’e Partisipasaun Feto iha Vida Polítika no nivel Foti-Desizaun.
Iha Tetu Orsamentu SEI tinan 2026 ne’ebé SEI simu husi Ministériu Finansas hatudu katak iha redusaun ka kortes hamutuk US$ 679,765.00 ka 37% kompara ho OGE SEI nian iha tinan 2025 nune’e sei fó impaktu ba iha servisu SEI nian iha tinan 2026. Tanba ne’e iha KRO refere SEI aprezenta mós Proposta Orsamentu Adisionál ho totál US$ 1,205,604.00 ne’ebé fahe ba iha kategoria Saláriu no Vensimentus: US$ 429,518.00; Bens no Servisu Korrentes: US$ 326,086.00; Transferénsia Públika: US$ 350,000.00 no Kapitál Menór: US$ 100,000.00 hodi kompleta Tetu Orsamentál ne’ebé iha atu sustenta ba iha funsionamentu mákina Estadu SEI nian iha tinan 2026 hodi halo advokasia ba iha programa ne’ebé foku ba iha asuntu igualdade jéneru no inkluzaun sosiál iha Timor-Leste.
Kona ba OJE 2025, iha ezekusaun orsamentu nian, SEI konsege atinji 51%. “Ami konsidera ne’e Ezekusaun ne’ebe mak diak, ezekusaun lao ho diak ba tinan ida ne’e, kompara ho tinan kotuk mos la’o diak, kompara tinan kotuk kuaze 100% iha 2024. Husi total iha 2025 nian 1.8”.
Rezultadu husi aprovasaun proposta Orsamentu Adisionál ne’ebé SEI aprezenta sei hein hafoin diskusaun nivel téknika entre SEI, Ministériu Finansas no Komisaun Funsaun Públiku hodi haree no define programa espesífiku sira ne’ebé mak presiza duni atu aprova ba iha tinan 2026 iha proposta orsamentu adisionál nian. Entertantu totál orsamentu tuir Tetu no Proposta Orsamentu Adisionál ne’ebé SEI aprezenta hamutuk US$ 2,361,434.00.