Horta-Xanana Hola Prezensa iha Festa Troka Tinan Foun

DILI, www.news-viptv.com – Lidera nasional Timor-Leste, Prezidenti Republika (PR) Jose Ramos-Horta no Primeiru Ministru (PM) Xanana Gusmão hola prezensa iha festa troka tinan foun ne’ebe konsentra iha Palasiu Prezidensial Dili, Timor-Leste.

Festa troka tinan foun ne’e halo ho mensajem spiritual hosi Pe. Angelo Salsinha ne’ebe ho esperitu Natal no tinan foun nian husu Timoroan hotu atu iha komitmentu nafatin hametin no hklean dame no simu malu no fraternidade hodi rai ne’e bele moris diak liu tan iha tinan foun 2024.

“Iha Dame nia laran, maka governu bele ezekuta nia programa, para hadia ekonomia nasional, hadia povu nia moris,” hateten PR Ramos-Horta iha nia mensajem badak antes simu tinan foun, Domingu (31/12/2023).

Xefi Estadu mos orgullu ba kontribuisaun Timoroan hotu ne’ebe kontribui mos ba Timor-Leste nia klasifikasaun internasional kona ba demokrasia ne’ebe iha numeru 10 mundu nian ne’ebe respeitu demokrasia.

Ho situasaun mundu hanesan funu iha Myanmar ne’ebe hamate ema rihun-ba rihun no barak maka hetan torturasaun, no funu iha Gaza, inklui Ukraina, nudar xefi estadu agradese ba povu Timor-Leste ne’ebe kontinua hatudu nia komitmentu hodi moris iha dame nia laran.

“Iha Timor-Leste ita moris iha dame nia laran ho potensial diak 2024-2025 para governu bele hadia ekonomia ba oin ho Xanana nia lideransa, membru governu, parseria ho partidu politiku sira iha Parlemntu Nasional, no komunidade internasional para povu bele moris diak liu,” dehan PR Ramos-Horta.

Iha nia mensajem ne’e mos xefi estadu hato’o agradese ba traballador Timoroan sira iha rai liur ne’ebe mos kontribui ba ekonomia Timor-Leste nian liu hosi transfere osan ne’ebe haruka ba familia sira ne’ebe total kada loron osan kuaze US$ 300,000 maka tama Timor-Leste.

“Hosi Jardim Palasiu Nicolau Lobato hau nia hakuak bo’ot ba povu tomak iha rai laran, hakuak bo’ot povu tomak iha mundu, obrigado, tinan foun 2024 kmanek ba ita hot-hotu,” hateten xefi estadu.

Iha fatin ketak, PM Xanana Gusmão iha festa troka tinan foun ne’e mos offisialmente taka Orsamentu Jeral Estadu (OJE) 2023 hosi edifisiu Ministeriu Financas.

Haree ba ezekusaun OJE hosi governu anterior, PM Xanana mos lamenta ho violasoens ne’ebe governu halo bao san estadu ne’ebe hahu hosi tinan 2020 to’o 2022, osan balun sei iha no la ezekuta hotu.

“Iha tinan hira kotuk liu ba, konta de responsabilidade tinan nian ladun lao, orsamentu nia validade hahu hosi 1 jJanieiru to’o 3 Dezembru (kada tinan, red) Ami mai, hare tuir iha sistema hosi 2020 osan balun seiha banku, 2021 hanesan, 2022 liu $ 30 miloens iha banku,

Ne’e duni konta responsabilidade, taka lahun ladikin. Hodi povu hili nono governu atu kurizi tiha violesoens graves ba sistema finanseiru. Foin dadauk Hau taka iha kursu ida ba juizes, prokurador, sira ho tema osan povu nian jere ho diak. Ho ida ne’e maka ho governu foun, maluk sira ne’e hotu funsionarius Ministeriu Finansas  hosi seksaun kontabilidade, povu ami kontenti teb-tebes, tamba funsionariu sira ne’e hotu, esforsu makas, servisu to’o kalan, balun ohin la mai tamba kolen demais, fila tamba husik hela familia lor-loron det to’o kalan boot, sira ne’e maka ajuda nono governu taka konta iha tinan 2023 taka ho tinan 2023 nian,” dehan PM Xanana.

PM Xanana kontinua, “Ho nono governu ho funsionariu sira ne’ebe efisiente teb-tebes no profisionais teb-tebes, ho komprimisiu atu servi rai ida ne’e, servi povu ida ne, ne’e duni ita hotu kontenti, hau hotu, atu hatudu ba povu, fiar ba fiar mai Ministeriu Finansas ami pronto defende povu nia osan hodi jere ho diak, hodi hadia sistema finanseiru ne’ebe sabraut iha tinan kotuk too ohin loron”.

Hafoin taka OJE 2023, seremonia kontinua ho festa fugetes ne’ebe tiru iha area Kapital Dili hodi simu tinan foun 2024.