banner 1000x250

Falta Autonomia Administrativa, Gregório Saldanha Rezigna An husi PAM Dili

  • Share
Gregório Saldanha "Mouris" (farun mutin) wainhira hato'o nia rezignasaun husi kargu PAM Dili. Photo: VIPhoto/Screenshoot
banner 728x90

DILI, www.news-viptv.com – Prezidenti Autoridade Munisipiu (PAM) Dili, Gregório da Cunha Saldanha “Mouris” rezigna an husi nia kargu.

“Hau maka foti dezisaun halo rezignasaun, laiha ita nia maun sira iha leten maka duni hau ga hasai hau,” deklara Gregório Saldanha, Tersa (28/1/2025), iha edifisiu PAM Dili, Matadouro.

banner 1000x250

Razaun nia rezigna tamba mosu  iregularidade Administrativu no Finanseiru Durante nia mandatu, inklui falsifikasaun dokumentu no prosesu sira ne’ebé duviduzu.

“Preokupante liu mak situasaun iha servisu rekolla lixu manual, ne’ebé identifika tinan ida halakon osan Estadu mais ao menos dólar millaun ida. Dadus sira-ne’e fasilita husi relatóriu sira, rejistu husi sistema automátiku Tibar nian no evidensia fotográfiku no videográfiku husi fulan Agostu 2023 to’o Agostu 2024. Foin loron hirak liu ba Sua Exelénsia SEATOU konfirma rasik, wainhira halo verifikasaun surpreza ba’a kamioneta tula lixu nian sira,” nia epslika.

Razaun ida husi nia rezignasaun maka poder ne’ebe PAM iha impede nia atu asegura preparasaun ba desentralizasaun governu local.

“Iha ha’u-nia pozisaun nu’udar PAM, falta autonomia administrativa, tanba AMD nia dependénsia maka’as ba MAE, impede Ha’u atu asegura preparasaun nesesária ba desentralizasaun governu lokál, hanesan estabelese husi polítika IX Governu Konstitusionál,” hakerek Gregório Saldanha iha nia karta rezignasaun ne’ebe entrega ba Ministru Administrasaun Estatal, Tomas Cabral, iha 13 Janieiru 2025 no publika iha ministeriu nia pajina official Facebook, 28 Janieiru 2025.

Iha nia karta ikus Gregorio Saldanha hakerek, “Haree ba razaun sira iha leten, Ha’u hato’o ba Sua Exelénsia Ha’u-nia rezignasaun husi kargu PAM Dili nian. Ha’u dezeja susesu ba ha’u-nia susesór sira no hato’o ha’u-nia agradesimentu ba kolaborasaun ne’ebé fó hosi ha’u-nia kolega sira iha AMD, ha’u-nia superiór sira iha MAE no IX Governu Konstitusionál, iha Maun Boot Xanana Gusmão nia lideransa”.

Iha nia karta rezignasaun, Gregório Saldanha Kritika dezisaun MAE ne’ebe muda servisu balun PAM Dili nian hodi ba fali ministeriu hanesan ne’ebe nia mensiona iha pontu lima hanesan tuir mai ne’e;

  1. Intensaun atu transfere Unidade Jestaun Projetu (PMU) husi Autoridade Munisípiu Dili (AMD) ba Ministériu Administrasaun Estatál (MAE) tau iha risku fiskalizasaun tékniku servisu limpeza urbana iha Dili, nomeadamente jestaun solidu munisipal lixu (MSW) no rekolla lixu manuál, tanba AMD depende krusialmente ba sira-nia apoiu;
  2. Prolongamentu kontratu ba empreza limpeza urbana husi MAE, sem komunikasaun previa ho Autoridade Munisipiu Dili, maske empreza hirak ne’e ida tama iha “lista metan” iha Autoridade Munisipal Dili (AMD) tanba desobediénsia no abandona kna’ar durante semana ida.
  3. Maske AMD nian atu hadi’a dezempeñu empreza limpeza sira nian, inklui akizisaun veíkulu foun sira hodi transporta lixu, no preparasaun prosesu selesaun foun ba tinan 2025, desizaun sira ne’ebé MAE halo kompromete ami-nia esforsu sira.
  4. Hasai autoridade AMD nian kona-ba GMT (Jestaun Merkadu no Turizmu). Uluk iha ámbitu SEATOU nian, hamosu ona problema sira. Iha jestaun SEATOU nian, GMT hala’o aktu violénsia no na’ok hasoru vendedór ambulante sira no rezidente sira, lahó koñesimentu ka kontrolu hosi AMD, hodi hamosu atribuisaun responsabilidade sira ne’ebé la justu ba nia.

“Nu’udar sidadaun, veteranu no PAM, Ha’u deklara Ha’u-nia opozisaun maka’as ba despeju no espulsaun rezidente no vendedór ambulante sira sein kria kondisaun mínimu, liuliu iha tempu udan, maski sira okupa espasu públiku sira. Ha’u konsidera prátika ida-ne’e hanesan kustu boot tebetebes ba povu Timor-Leste, ne’ebé, maski durante okupasaun Indonézia, kontribui ho desizivu ba luta ba independénsia,” Kritika Gregorio Saldanha iha nia karta rezignasaun.

Iha fatin ketak, Deputadu Bankada CNRT, Natalino dos Santos konsidera katak rezignasaun Gregorio Saldanha husi PAM Dili normal no direitu ema ida wainhira nia lakohi ona asumi kargu ne’ebe nia lidera, no importante atu governu hili fali ema ida hodi priense fali kargu ne’ebe husik ona.

“Agora oinsa atu hare fila fali, no subtitui fali atu halo serbisu kontinua sub-prosesu ida, hodi halo serbisu ne’e. Ba ha’u buat Ida normal asumi kargu ne’e responsablidade senti katak labele halo ona serbisu no rezigna, ita tenki simu Ema Idak Idak nia diretu,” hateten deputadu ne’e.

Vise Ministru Assuntu Parlamentar, Aderito Hugo setor reforma admistrasaun importante los iha IX Governu Konstitusional maka tranzisaun ba dezentralizasaun ne’ebe lao desde Governu ne’e toma posse i efetivamente instala ona iha munisipiu hot-hotu, no PAM instala ona kargu xefias 19 prensidu iha munisipiu atu fo atendimentu ba povu iha nivel Munisipiu.

“hanesan prelarativu ka tranzisaun ida ba no fim munisipiu sira ne’ebe mak prense ona rekejitus atu tama ba fatin tuir mai iha implementasaun kamara munisipal, dezentralizasaun akordu ho lei ne’ebe mak invigora tia ona,” dehan Adeitor Hugo ba jornalista isra iha Uma Fukun Parlamentu Nasional.

  • Share

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!